ՔՐԻՍԹԻՆԱ ԱՂԱԼԱՐԵԱՆ
Ահա եւ վերջ։ Փակուեց համայն հայութեան ջանքերով ու նուիրատուութիւնով կառուցուած Վարդենիս — Մարտակերտ ճանապարհի այն հատուածը, որն անցնում էր Քարվաճառով։ Կամ ասել է թէ ճանապարհը։ Այն նոյն Քարվաճառով, որը նոյեմբերի 10-ին վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի մէկ ստորագրութեամբ յանձնուեց թշնամուն։ Եռակողմ յայտարարութեան մէջ մասնաւորապէս նշւում է, որ մինչեւ նոյեմբերի 15-ը Ազրպէյճանին է վերադարձնում Քելբաջարը (աւելի ուշ այդ ժամկէտը 10 օրով երկարաձգուեց-խմբ.), մինչեւ նոյեմբերի 20-ը՝ Աղտամի շրջանը, մինչեւ դեկտեմբերի 1-ը՝ Լաչինի շրջանը` թողնելով միջանցք 5 քմ. լայնութեամբ, որը ապահովելու է Հայաստանի կապը, սակայն չի շօշափելու Շուշին։
«Ազատ Արցախը ողջունում է ձեզ» գրութիւն այլեւս չենք տեսնի, Ազատ Արցախ այլեւս չենք տեսնի։ Ազատ Արցախն այլեւս մեզ չի ողջունի ու իր գիրկը չի առնի։ Մէկ ստորագրութեամբ հազարաւոր հայորդիների թափած արիւնով պահուած, Մոնթէի ազատագրած հայրենիքը նուիրեցին թուրքին՝ փակելով հայոց պատմութեան այդ պանծալի էջը:
Վարդենիս-Մարտակերտ ռազմավարական նշանակութեան այս ճանապարհը կառուցուեց տարիներ առաջ՝ նպատակ ունենալով նպաստել Արցախի ու Հայաստանի տնտեսութիւնների զարգացմանը։ Ճանապարհի պաշտօնական բացումը տեղի է ունեցել 2018-ի սեպտեմբերին։ 114 քիլոմեթր երկարութիւն ունեցող ճանապարհը տնտեսական, ռազմավարական, անվտանգային ու կենսական կարեւոր նշանակութիւն ունէր թէ՛ Հայաստանի, թէ՛ Արցախի համար։ Երէկ՝ նոյեմբերի 25-ին (Մոնթէի ծննդեան տարեդարձին) փակուեց Սոթք-Քարվաճառ ճանապարհը։ Քարվաճառը յանձնուեց թշնամուն։ Սոթքի ճանապարհին յայտնուել է հայկական եռագոյնով ներկուած անցակէտ։ Այսուհետ Արցախը Հայաստանին կը կապուի միայն Լաչինի միջանցքով։
Յիշեցնենք՝ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի Հոգաբարձուների խորհուրդը 2013 թուականին որոշեց «Հեռուստամարաթոն 2013-ի» դրամահաւաքի միջոցները ուղղել Վարդենիս-Մարտակերտ 114 քմ երկարութեամբ մայրուղիի կառուցմանը, որից երեք տարի յետոյ շինարարական աշխատանքները սկսուեց Հայաստանը Արցախին կապող նոր, երկրորդ ճանապարհին, որն անցնում է Քարվաճառի շրջանի տարածքով։
Լոս ԱնՃելըսից, Պէյրութից, Թեհրանից, Գանատայից ու աշխարհի այլ երկրներից անգամ դպրոցական երեխաները իրենց հաւաքած գումարները ուղարկում էին այդ սուրբ նպատակի կատարմանը։ Մեծ յոյս կար, որ Վարդենիս-Մարտակերտ ճանապարհի վերակառուցումով զարգացման նոր կը բացուեն Քարվաճառի ողջ շրջանի համար:
Արցախեան բանակցային գործընթացում Քարվաճառի հարցը եղել է վիճելիներից մէկը: Քարվաճառով նոր ճանապարհի կառուցումը կնշանակեր նաեւ բանակցային գործընթացում հայկական կողմի դիրքերի ամրապնդում։ Սակայն, այսօր ունենք այն, ինչ ունենք։ Այդ ռազմավարական նշանակութեան ճանապարհի դռները փակ են համայն հայութեան առջեւ։ Ազատ Արցախ մուտք գործած ըլլալու բարի գալուստի ցուցանակն իր տեղէն հանուած է, տեղադրուած են մեծ դարպասներ, որոնց վրայ անհնար է տեսնել Ազատ Արցախի մասին վկայող որեւէ գրութիւն։
Այս օրերին մենք ականատեսն ենք լինում ոչ միայն տարածքների ցաւալի զիջումների, խաղաղ բնակչութեան ծաղր ու ծանակի, գերիների աճող թուերի, այլեւ՝ ականատեսն ենք լինում Արցախ աշխարհի պետականութեան կործանմանը։ Ականատեսն ենք լինում, թէ ինչպէս են Արցախի գիւղերում խաղաղ բնակչութիւնը խնդրում թուրք բորենիներին թոյլ տալ սեփական գոյքը դուրս հանել յանձնուած գիւղից։
Հասկանու՞մ էք ՝ դա ինչ է նշանակում։ Դա նշանակում է պետութեան ու պետականութեան իսպառ բացակայութիւն։ Այն պետականութեան, որի համար դարեր ի վեր հայրենասէր հայորդիները պայքարել են՝ սերունդներին փորձելով թողնել ազատ, անկախ ու ինքնիշխան Հայաստան եւ Արցախ։ Իսկ հայրենիքը «ծախած» ու դաւաճանած ղեկավարները շարունակում են իրենց ամենօրեայ աշխատանքը։ Այո, նրանք դաւաճանեցին Հայաստանին, Արցախին, հայ ժողովրդին, Սփիւռքին, քանի որ չսպասարկեցին հայոց շահը, այլ․․․․
Ծանր ժամանակներ ենք ապրում։
