Ամեն տարի՝ նախքան նոր տարեմուտ, կազմում եմ հայ եւ օտար այն երախտաւորների անուանացանկը, որոնց յոբելենական տարին է յաջորդ տարին Այսու ներկայացնում եմ 2021 թուականի Հայ ժողովուրդի գրական դէմքերուն անունները, որոնց ծննդեան կամ մահուան յոբելենական տարին է 2021-ը:
Սոյն ցանկը մաս մըն է «2021 Թուականի Յիշարժան Տարեթիւերը Շարքէն», որ կազմել եմ իմ նախասիրութիւնների համաձայն՝ ինձ հասու աղբիւրներին դիմելով: Ամբողջը շատ ծաւալուն է
Ցանկը հերթաւորել եմ թուականներով ու առանձին՝ ծննդեան եւ մահուան, ամեակներով
Ամբողջական եւ անթերի աշխատութիւն կատարած լինելու յաւակնութիւնը չունեմ անշուշտ, սակայն յոյս ունեմ, որ ներկայացուածը կ՛օգնի հայրենի եւ սփիւռքահայ առանձին գործիչներին, միութիւններին ու համապատասխան կառոյցներին՝ ծրագրելու 2021 թուականի՝ իրենց գրական եւ մշակութային միջոցառումները:
ՌՈՒԲԻՆԱ ՕՀԱՆԵԱՆ
Ծննդեան ամեակներ
- Գրիգոր Նարեկացի (բանաստեղծ, փիլիսոփայ, Տիեզերական վարդապետ) – 1070ամեակ
- Նաղաշ Յովնաթան (բանաստեղծ, աշուղ, պալատական երգիչ, նկարիչ, ծաղկող, Յովնաթանեան ընտանիքի հիմնադիրը) — 355ամեակ
- Սուքիաս Սոմալեան (բանասէր, բառարանագիր, թարգմանիչ, Մխիթա-րեանների քահանայ, ապա՝ արքեպիսկոպոս) – 245ամեակ, նաեւ մահուան 180ամեակ
- Խորէն Գալֆայեան (բանաստեղծ) – 190ամեակ
- Ջիւանի (Սերովբէ Բենոյեան – Լեւոնեան), (աշուղ, ժողովրդական երգիչ) – 175ամեակ
- Պետրոս Դուրեան (բանաստեղծ) — 170ամեակ
- Եղիա Տեմիրճիպաշեան (գրող, փիլիսոփայ) — 170ամեակ
- Արփիար Արփիարեան (արձակագիր, հրապարակախօս) -170ամեակ
- Երուանդ Շահազիզ (պատմաբան, ազգագրագէտ, գրականագէտ) — 165ամեակ, նաեւ մահուան 70ամեակ
- Գրիգոր Զօհրապ (գրող, փաստաբան) — 160ամեակ
- Վրթանէս Փափազեան (գրող, գրաքննադատ) — 155ամեակ
- Աւետիս Ահարոնեան (գրող, քաղաքական գործիչ) — 155ամեակ
- Յակոբ Յակոբեան (բանաստեղծ) — 155ամեակ
- Գասպար Մալլարեան (բանաստեղծ, գրականագէտ, մանկավարժ) – 155ամեակ, նաեւ մահուան 120-ամեակ
- Շուշանիկ Կուրղինեան (բանաստեղծուհի) — 145-ամեակ
- Վրդ․ Մկրտիչ Պոտուրեան (հայագէտ, արձակագիր, թարգմանիչ) – 140ամեակ
- Չիթունի (Տիրան Չիթչեան) (արձակագիր, բանասէր, բանահաւաք) – 140ամեակ
- Յակոբ Մնձուրի (Դեմիրճեան), (արձակագիր, հեքիաթագիր) – 135ամեակ:
- Մկրտիչ Պարսամեան (արձակագիր, գրականագէտ) – 135ամեակ, նաեւ մահուան 55ամեակ
- Խաչատուր Եգանեան (բանաստեղծ, թարգմանիչ) – 135-ամեակ
- Միսաք Մեծարենց (բանաստեղծ) — 135ամեակ
- Հայկ Գիւլիքեխեան (գրականագէտ, հասարակական գործիչ) – 135-ամեակ, նաեւ մահուան 70ամեակ
- Ահարոն Տատրեան (բանաստեղծ) – 135ամեակ
- Արտաշէս Կարինեան (գրականագէտ, պատմաբան, պետական գործիչ) – 135ամեակ:
- Սիտալ (Կարապետ Շահինեան), (բանաստեղծ, արձակագիր) – 130ամեակ
- Լեւոն Մօզեան (արձակագիր) – 130ամեակ:
- Զարեհ Պլպուլ (Պարոնեան), (բանաստեղծ, մանկավարժ)- 130ամեակ, նաեւ մահուան 60ամեակ
- Վաղինակ Բեքարեան (բանաստեղծ, արձակագիր) – 130ամեակ
- Ոստանիկ Յովհաննիսեան (բանաստեղծ, մանկավարժ) – 125ամեակ
- Երուանդ Տարօնեան (արձակագիր, մանկավարժ) – 125ամեակ
- Վահէ Հայկ (Տինկճեան), (արձակագիր) – 125ամեակ
- Շէմս (Հմայեակ Սափրիչեան), (բանաստեղծ, արձակագիր, մանկավարժ) – 125ամեակ
- Դեւ (Մարգար Ղարաբէգեան), (բանաստեղծ, նկարիչ) – 120ամեակ, նաեւ մահուան 45ամեակ
- Հեղինէ Դաւթեան (արձակագիր) – 120-ամեակ
- Մանուէլ Մարութեան (բանաստեղծ, թատերագիր, դերասան) – 120ամեակ, նաեւ մահուան 35ամեակ
- Լեւոն Բզնունի (բանաստեղծ) — 120ամեակ
- Միսաք Մանուշեան (բանաստեղծ, խմբագիր) – 115ամեակ
- Լաս (Լուիզա Ասլանեան), (արձակագիր) – 115ամեակ
- Սուրէն Մանուէլեան (արձակագիր) – 115ամեակ
- Էդուարդ Սիմքէշեան (բանաստեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ) – 115ամեակ
- Մկրտիչ Ասլանեան (արձակագիր) — 115ամեակ, նաեւ մահուան 35-ամեակ
- Մկրտիչ Արմէն (բանաստեղծ, արձակագիր) — 115ամեակ
- Համօ Ամիրխանեան (գրականագէտ, լրագրող) – 115ամեակ, նաեւ մահուան 35ամեակ
- Գուրգէն Անտոնեան (գրականագէտ) – 110ամեակ
- Ալեքսանդր Արաքսմանեան (արձակագիր, թատերագիր, ֆիլմի հեղինակ) – 110ամեակ
- Մաթէոս Մուրադեան (բանաստեղծ, երաժշտագէտ) — 110ամեակ
- Աղաւնի (Աղաւնի Գրիգորեան), (բանաստեղծուհի) — 110ամեակ
- Ռուբէն Աղաբաբեան (բանաստեղծ) — 110ամեակ
- Գերսամ Ահարոնեան (խմբագիր, հրապարակագիր, մանկավարժ, ազգային-քաղաքական գործիչ) – 105ամեակ, նաեւ մահուան 40ամեակ
- Սահակ Պալըքճեան (արձակագիր, թարգմանիչ) – 105ամեակ
- Սուրէն Ասատրեան (արձակագիր) – 105ամեակ, նաեւ մահուան 30ամեակ
- Զօրայր Միրզոյեան (բանաստեղծ, թարգմանիչ) – 105-ամեակ
- Սերօ Խանզադեան (գրող) -105ամեակ
- Վիգէն Խեչումեան (արձակագիր) — 105ամեակ
- Ռուբէն Մելիք (բանաստեղծ) — 100ամեակ
- Գրիգոր Քեշիշեան (Աջապահեան), (արձակագիր, թարգմանիչ) – 100ամեակ
- Լուսիկ Կարապետեան (գրականագէտ) – 100ամեակ
- Ռաֆայէլ Արամեան (արձակագիր) — 100ամեակ
- Մետաքսէ (Պօղոսեան), (բանաստեղծուհի, գրող,) — 95ամեակ
- Զարեհ Խրախունի (բանաստեղծ) – 95ամեակ
- Թաթուլ Բոլորչեան (բանաստեղծ) – 90ամեակ
- Գէորգ Աղաջանեան (բանաստեղծ, լրագրող) – 90ամեակ
- Վիքթոր Բալայեան (արձակագիր, լրագրող) – 90ամեակ
- Ալպերտ Շարուրեան (գրականագէտ, բանասէր) – 90ամեակ
- Նորայր Ադալեան (արձակագիր, բանասէր) — 85ամեակ
- Կարլէն Աբրահամեան (արձակագիր) — 85ամեակ
- Ալիսիա Կիրակոսեան (բանաստեղծուհի) — 85ամեակ
- Հրանտ Մաթէոսեան — 85ամեակ
- Ռաֆայէլ Սահակեան (բանաստեղծ) – 85ամեակ
- Ժուլիէթ Մատինեան (արձակագիր, դերասանուհի, բեմադրիչ) – 80-ամեակ
- Վազգէն Ամսրեան (թարգմանիչ) – 80ամեակ
- Ռաֆայէլ Նահապետեան (արձակագիր) — 75ամեակ
- Վանօ Սիրադեղեան (արձակագիր, քաղաքական գործիչ) – 75ամեակ
- Վաչագան Սարգսեան (գրող, հրատարակիչ) — 70ամեակ
- Փիթեր Բալաքեան (գրող, բանաստեղծ, պատմաբան) – 70ամեակ
- Ժանէթ Թաշճեան (անգլիագիր գրող, վիպասան) – 65ամեակ
- Յովիկ Հովէյեան (բանասէր, թարգմանիչ) – 65ամեակ
- Խորէն Գասպարեան (բանասէր, թարգմանիչ) – 65ամեակ:
- Սեւակ Արամազդ (Յովհաննիսեան), (բանաստեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ) – 60ամեակ
- Վազրիկ Բազիլ (գրող, ճառագիր, հրապարակախօս) – 55ամեակ
- Թեդի Սարաֆեան (գրող, թատերագիր եւ դերասան) – 55ամեակ
Մահուան ամեակներ
- Միքայէլ Նալբանդեան (բանաստեղծ, յեղափոխական գործիչ) — 155ամեակ
- Արսէն Բագրատունի (գրող, բանասէր) – 155ամեակ
- Յակոբ Պարոնեան (գրող, երգիծաբան) — 130ամեակ
- Գալուստ Շարմազանեան (բանահաւաք, թատերագիր) – 130ամեակ
- Ղեւոնդ Ալիշան (բանաստեղծ, պատմաբան, հայագէտ) — 120ամեակ
- Գարեգին Զաբհանալեան (գրականագիտութեան պատմաբան, մատենագիր, թարգմանիչ) – 120ամեակ
- Ղազարոս Աղայեան (գրող, մանկավարժ, հրապարակախօս) — 110ամեակ
- Սուրէն Սպանդարեան (գրաքննադատ, քաղաքական գործիչ) – 105ամեակ
- Երուանդ Օտեան (երգիծաբան, վիպասան, թատերագիր եւ հրապարագիր) — 95ամեակ
- Ռուբէն Որբերեան (բանաստեղծ) — 90ամեակ
- Փայլակ Միքայէլեան (բանաստեղծ, արձակագիր) – 85ամեակ
- Զապէլ Եսայեան (արձակագիր, թարգմանչուհի) – 80ամեակ
- Վազգէն Շուշանեան (արձակագիր, բանաստեղծ) – 80ամեակ
- Գէորգ Կառվարենց (Արաբճեան), (բանաստեղծ, արձակագիր) – 75ամեակ
- Կարպիս Ճանճիկեան (բանաստեղծ) – 75ամեակ
- Լեւոն Շանթ (գրող, մանկավարժ) — 70ամեակ
- Հայկ Ասատրեան (փիսլիսոփայ, խմբագիր) – 65ամեակ
- Մայքլ Արլեն (Տիգրան Գույումճեան), (անգլիագիր գրող) – 65ամեակ
- Դերենիկ Դեմիրճեան (գրող, հրապարակախօս, բանաստեղծ, արձակագիր, թատերագիր, թարգմանիչ) — 65ամեակ:
- Պերճուհի Բարսամեան (բանաստեղծուհի) – 65ամեակ:
- Յակոբ Գույումճեան (բանաստեղծ, արձակագիր) — 60ամեակ
- Գարեգին արք․ Խաչատրեան (Տրապիզոնցի), (արձակագիր, բանաստեղծ, կրօնական գործիչ) – 60ամեակ Կ․Պոլսոյ հայոց Պատրիարք 1951 – 1961 թթ․:
- Յակոբ Գիւմճեան (գրող) – 60ամեակ
- Համաստեղ (Համբարձում Կելէնեան), (բանաստեղծ եւ արձակագիր)– 55ամեակ
- Սոլամէ Արեշեան (գրականագիտուհի, բանասէր) – 55ամեակ
- Վահան Արամունի (բանաստեղծ, արձակագիր, լրագրող) — 55ամեակ
- Վահրամ Ալազան (բանաստեղծ, արձակագիր) — 55ամեակ
- Էդուարդ Բոյաջեան (գրող) — 55ամեակ
- Համաստեղ (Համբարձում Կելենեան), (բանաստեղծ) — 55ամեակ:
- Պարոյր Սեւակ (բանաստեղծ, մշակութային գործիչ, գրականագէտ, թարգմանիչ) — 50ամեակ
- Արմենակ Սալմասեան (մատենագէտ) – 50ամեակ
- Սողոմոն Տարօնցի (Մովսիսեան), (բանաստեղծ, թարգմանիչ) – 50ամեակ:
- Սիմոն Սիմոնեան (արձակագիր, խմբագիր, բանասէր, մանկավարժ) – 35ամեակ
- Կարօ Փուլատեան (արձակագիր, բանաստեղծ) – 35ամեակ
- Երուանդ Պոյաճեան (բանաստեղծ, արձակագիր, գրաքննադատ) – 55ամեակ
- Լեւոն Գարմէն (Տէր Ստեփանեան), (բանաստեղծ, արձակագիր) – 55ամեակ
- Հայկանուշ Մարկ (բանաստեղծուհի, արձակագիր, թարգմանիչ) – 55ամեակ
- Արմէն Սեւան (Յովհաննէս Դեւէճեան), (արձակագիր, մանկավարժ) – 45ամեակ
- Ուիլիամ Սարոյեան (անգլիագիր գրող) – 40ամեակ
- Տիրան Վարժապետեան (արձակագիր) – 40ամեակ
- Սուրէն Այվազեան (արձակագիր) – 40ամեակ:
- Հրաչ Զարդարեան (արձակագիր) – 35ամեակ
- Արամ Հայկազ (Չեքեմեան) (արձակագիր) – 35ամեակ
- Պետրոս Զարոյեան (արձակագիր, թատերագիր) – 35-ամեակ
- Սոնա Տէր Մարգարեան (Թընկրեան), (արձակագիր, թատերագիր) – 35ամեակ
- Ալպերթ Աբէլեան (Էբիլենց), (արձակագիր) – 35ամեակ
- Սուրէն Աղաբաբեան (գրականագէտ) — 35ամեակ
- Գարեգին Բես (Սարինեան), (արձակագիր, թատերագիր) – 35-ամեակ:
- Վահագն Դաւթեան (բանաստեղծ, հրապարակախոս, թարգմանիչ, թատերագիր) — 25ամեակ
- Անդրանիկ Անդրէասեան (արձակագիր եւ խմբագիր) – 25ամեակ:
- Աւագ Եփրեմեան (բանաստեղծ, թարգմանիչ) – 20-ամեակ
- Ա․ Մկրտիչ (Արշաւիր Մկրտիչեան), (արձակագիր, բանաստեղծ, թարգմանիչ) – 20ամեակ
- Հայկ Պարիկեան (արձակագիր, բանաստեղծ) – 15ամեակ
- Սիլվա Կապուտիկեան (գրող ու բանաստեղծուհի, արձակագիր, հրապարակախօս, հասարակական գործիչ) — 15ամեակ
- Անահիտ Բայանդուր (թարգմանչուհի) — 10ամեակ
