Զապէլ Թովմաս Պոյաճեան, (1873, Ամիդ — 26 Յունուար 1957, Լոնտոն), հայ նկարիչ, գրող, թարգմանիչ։
ԶապԷլ Պոյաճեանը ծնած է 1873 թուականին, Տիարպէքիր նահանգի Ամիդ քաղաքին մէջ, Տիրապէքիրի մէջ բրիտանացի փոխ-հիւպատոս Թոմաս Պոյաճեանի եւ Քաթերին Ռոճըրզի (անգլիացի գրող Սամուէլ Ռոճըրզի ժառանգ) ընտանիքին մէջ։ Համիտեան ջարդերու ժամանակ հօր սպանութենէն յետոյ, 1895 թուականին մօր եւ եղբօր՝ Հենրիի հետ տեղափոխուած են Լոնտոն, ուր սորված է Սլէյտ գեղարուեստի դպրոցին մէջ։ Տիրապետած է անգլերէն, հայերէն, ֆրանսերէն, իտալերէն, գերմաներէն, ռուսերէն, շուէտերէն, էսպերանտօ լեզուներուն։ Պոյաճեանը եղած է էսպերանտոյի միջազգային ընկերակցութեան Լոնտոնի մասնաճիւղի հիմնադիրներէն: 1907 թուականին իբրեւ դերասանուհի մասնակցած է Քեմպրիճի մէջ կազմակերպուած էսպերանտոյերէնով թատերական մէկ ներկայացման։
Պոյաճեանը նաեւ ստեղծագործած էր։ Առաջին նորավէպը՝ «Եսթեր. կեանքի մը սիրավէպը», ուր նկարագրուած են Սասունի ջարդերը, հրատարակուած է 1901 թուականին։ Գիրքը հրատարակած է «Վարդենի» գրչանունով։ Մօտ եղած է վիպասան Րաֆֆիի կնոջ՝ Աննա Րաֆֆիի եւ անոր որդիներուն՝ Արամի եւ Արշակի հետ, որոնք Լոնտոն տեղափոխուած էին Րաֆֆիի մահէն յետոյ։ «Արարատ» ամսագրին մէջ Պոյաճեանը Րաֆֆիի վէպերէն թարգմանութիւններ հրատարակած է։
Անգլերէն թարգմանած է եւ առանձին գրքով հրատարակած է Աւետիք Իսահակեանի «Աբու Լալա Մահարի» վիպերգը, որ ունեցած է երեք տպագրութիւն։ Պոյաճեանն իր ամենամեծ գրական յաջողութիւններէն համարած «Շէյքսփիրին ի պատիւ գիրք» ծաւալուն հատորին մէջ ընդգրկուիլը։ Այդ ժողովածուին մէջ զետեղուած են տարբեր ազգերու հեղինակներու յօդուածներ կամ բանաստեղծութիւններ։
Պոյաճեանը մահացած է Անգլիոյ Սիֆըրտ բնակավայրին մէջ, 1957 թուականին։
Զապէլ Պոյաճեանը ստեղծած է բազմաթիւ նկարչական աշխատանքներ՝ դիմանկարներ եւ բնանկարներ, որոնց շարքին՝ Րաֆֆիի եւ զօրավար Անդրանիկի իւղաներկ դիմապատկերները։
