ՌՈՒԲԻՆԱ ՕՀԱՆԵԱՆ
Հայ ժողովուրդը՝ ի տես Հայաստանի անկախութեան, բերկրանք ապրեց։ 30 տարի անկախ է Հայաստանը, յաղթնակաների, հայրենի տարածքների ազատագրման հետ միաժամանակ, Հայաստանն ունեցաւ մեծ կորուստներ։
Կորուստն ու աղէտը տնտեսական բնագաւառում էր/ է։ 30 տարի Հայաստանի տնտեսական կարգերը դաժան դրամատիրութիւնն է՝ իր ամենաբիրտ ու այլանդակ դրսեւորումներով։ Տնտեսական այդ կարգերը մնացին նոյնը ու շարունակւում են 2018 թուականի իշխանափոխութիւնից յետոյ էլ։ Ժողովուրդը յոյսեր ունէր արդարութիւն տեսնէր նոր իշխանութիւններից, բայց նորերը բացի այն որ չմեղմեցին հայութեան ցաւն ու տառապանքը, դեռ աւելին՝ նոր չարիք, հայրենազրկում ու մարդկային կորուստներ բերին հայ ժողովրդին ու հայրենիքին։ ԱՆԿՑԻ ստի այս իշխանութիւնը։
Չկայ ժողովրդավարութիւն, չկայ ազատութիւն ու իրական անկախութիւն, չկայ ապահովութիւն, երբ որ կեղեքուած են, ու շարունակւում են կեղեքուած մնալ հայ զանգուածները։ Սուտ է այն ժողովրդավարութիւնը, որի հիմքում չկայ տնտեսական արդարութիւն։ Սուտ է լրիւ։ Իսկ տնտեսական արդարութիւնը խօսքով չի, գոռալով ու սուտ խոստումներ տալով չի․․․ Դա օրն ի բուն աշխատանք է, դա ճիշտ նախանշուած երկարատեւ ԾՐԱԳԻՐ է, դա ամբողջ հայութեան միջոցների ու հնարաւորութիւնների գերագոյն զօրաշարժն է, որ այդպէս էլ չտեսաւ հայութիւնը։
Աշխատաւորների Տօնը թող մի նոր մեկնարկի օր լինի հայրենի հայութեան համար՝ տնտեսական արդարութիւն հաստատելու համար նոր պահանջներով հանդէս գալու։ Ազգիս մեծամասնութիւնը ընչազուրկ է, աղքատ է, տնտեսական բազում դժուարութիւններ է դիմագրաւում, սահմանային գիւղերի բնակիչների համար չկայ աշխատելու անհրաժեշտ պայմանները՝ գոնէ ապահովութեան տեսակէտից։ Այսօր նայում էի մի տեսանիւթ Սիւնիք մարզի Շուռնուխ գիւղից, ահաւոր բառը քիչ է․․․
* * *
Դանիէլ Վարուժանը իմ սիրած բանաստեղծներից է։ Մայիս 1-ի առիթով, ներքեւում բերում եմ մի շատ գեղեցիկ բանաստեղծութիւն “Ցան” վերնագրով։
* * *
ՑԱՆ
Սեմանողն է։ Յաղթահասակ կը կանգնի
Մայրամուտին շողերուն մէջ ոսկեթոյր։
Ոտքին առջեւ անդաստաններն հայրենի
Կը տարածեն մերկութիւննին անպարոյր։
Լի է ամբողջ ցորեններով աստղահատ
Խորունկ գոգնոցն։ Հերկերն հերուան՝ ծարաւի՝
Կը սպասեն իր լայնշի բուռին, եւ բուռն այդ
Արտերուն վրայ՝ զերթ արշալոյս կը բացուի։
Մըշա՛կ, ցանէ՛․- յանուն տանըդ սեղանին
Թեւիդ շարժումն անպարագի՛ծ թող ըլլայ․
Վաղը նետած ցորեններդ այդ կը թափին
Օրհնութեան պէս թոռնիկներուդ գլխուն վրայ։
Մըշա՛կ, ցանէ՛, — յանուն նօթի թըշուառին
Թող գոգնոցէդ կէս չելլէ ափըդ բընաւ․
Աղքատ մ՛այսօր ճրագին մէջ տաճարին
Վաղուան հունձքիդ համար վերջին ձէթը դրաւ։
Մըշա՛կ, ցանէ՛․ — յանուն Տիրոջ նըշխարին
Թող մատերէդ յորդին սերմեր լուսեղէն․
Վաղը ամէն մէկ հասկին մէջ կաթնային
Պի՛տ հասուննայ մաս մը Յիսուսի մարմինէն։
Ցանէ՜, ցանէ՜, — նոյնիսկ հեռու սահմանէն,
Աստղերու պէս, ալիքներու պէս ցանէ՜։
Ծիտերն ի՛նչ փոյթ թէ հատիկներդ կ՛աւարեն․-
Տեղը Աստուած պիտի մարգրիտ սերմանէ։
Լեցո՛ւր ակօսն, յորդէ հերկերը բերրի,
Հողին ծոցէն ոսկի լոյսեր թող հոսին․
Օրը ահա կ՛իրիկնանայ,- կ՛երկարի
Շուքը թեւիդ հորիզոննե՜րն աստղային։
ԴԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ
