Ուրբաթ, 29 Մարտի, 2024
- Գովազդ -spot_img

«Ամերիկահայոց Բանավոր Ավանդույթը Ժամանակի Հոլովույթում»

- Գովազդ -spot_img
spot_img

ԽՄԲԱԳՐԻ ԸՆՏՐԱՆԻ

«Հայրենիք» հասկացությունն ունի  աշխարհագրական և հոգևոր իմաստ: Աշխարհագրական իմաստով՝ հայրենիքն այն տարածքն է, որը պատմականորեն պատկանում է տվյալ հավաքականությանը, իսկ հոգևոր տեսակետից՝ այն բնատարածքն է, որը տվյալ ազգի կամ էթնիկ հանրույթի անհատներն ընկալում են որպես իրենց ազգային կամ էթնիկ ինքնության անքակտելի մաս: Այս իմաստով՝ ազգը և հայրենիքը անբաժանելի ամբողջություն են: Հայրենիքն աղերսվում է հայրերի՝ նախնիների հետ. այդ առումով ունի նաև զգայական ենթատեքստ. ենթադրում է մայր հայրենիքի հանդեպ հատուկ, սրբազան զգացմունք, որը զուգակցվում է սիրո, պարտքի գիտակցմանը, նվիրվածությանը և հայրենասի-րությանը: Հայրենիքը փոխանցվում է սերնդեսերունդ: Հայրենիքը սրբություն է: «Հայրենիք», «պետություն», «ծննդավայր» հասկացություններն ունեն տարբեր բովանդակություններ: Որևէ ազգի կամ էթնոսի անդամը կարող է ծնվել ու ապրել իր հայրենիքից դուրս՝ այլ տարածքում, լինել ոչ իր հայրենի պետության քաղաքացին: Այդուհանդերձ, նրա հայրենիքն իր նախահայրերի բնօրրանն է: Այս գիտակցության աղավաղումը հանգեցնում է ազգային-էթնիկ ինքնագիտակցության երկփեղկմանը, որն էլ անխուսափելիորեն տանում է ուծացման և ձուլման օտար հավաքականությունների մեջ:  Նշված մտավորականների շարքին է դասվում Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, բանագետ, բանահավաք, ցեղասպանագետ Վերժինե Սվազլյանը։Խոսելով սիրված մտավորականի գործունեության մասին կարող ենք նշել,որ Վերժինե Սվազլյանը հեղինակ է 500-ից ավելի գիտական և հրապարակախոսական աշխատությունների, ընդ որում՝ շուրջ 30 գրքերի, որոնք տարբեր լեզուներով լույս են տեսել Հայաստանում և արտերկրում: Բազմավաստակ գիտնականն արժանացել է հայրենական և արտասահմանյան ավելի քան երեք տասնյակ պարգևների, այդ թվում՝ Հայոց ցեղասպանության ուսումնասիրման գործում նշանակալից ավանդ ներդնելու համար ՀՀ կառավարության «Հուշամեդալի» (2005), ՀՀ նախագահի Առաջին մրցանակի և «Ոսկե հուշամեդալի» (2006), ՀՀ նախագահի կողմից «Մովսես Խորենացի» մեդալի (2013):

Նա գրեթե ամեն տարի իր անձնվեր գրչով ընթերցողներին է ներկայանում նոր լայնածավալ աշխատանքներով՝ընթերցողներին նվիրելով ու հաղորդելով նոր ու  չբացահայտված  տվյալներ մայր հայրենիքի պատմության տարբեր ժամանակաշրջանների մասին։ Այսպիսով՝ 2021 թ. ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի գիտական խորհրդի որոշմամբ լույս է տեսել նույն ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, բանագետ, բանահավաք, ցեղասպանագետ Վերժինե Սվազլյանի «Ամերիկահայոց բանավոր ավանդույթը ժամանակի հոլովույթում» ստվար աշխատասիրությունը (904 էջ): Բնութագրական է գրքի խմբագիր, ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Սարգիս Հարությունյանի խոսքը հատորի սկզբում. ««Ամերիկահայոց բանավոր ավանդույթը ժամանակի հոլովույթում» ներկա աշխատությունն իր ձևով և բովանդակությամբ հույժ արդիական է: Սույն գիտական աշխատությունը մինչև օրս հայ բանագիտության պատմության մեջ առաջինն է, որ նվիրված է հայ սփյուռքի մեծագույն համայնքներից մեկի՝ ամերիկահայոց բանավոր ավանդույթի գիտական համակողմանի ուսումնասիրությանը, որն իր պատմաճանաչողական արժեքով հայ ժողովրդի արդի մշակույթի պատմության մեջ կարևոր և բացառիկ արժեք է ներկայացնում» (էջ 7):Աշխատության չորս մասից բաղկացած հայերեն և անգլերեն (թարգմանիչ՝ Տիգրան Ծուլիկյան) ծավալուն «Պատմաբանագիտական ուսումնասիրության» մեջ հեղինակն ամերիկահայ բանասացների հաղորդած վկայությունները հմտորեն զուգակցել է պատմական ստույգ փաստերի հետ՝ ներկայացնելով ԱՄՆ-ի հայ համայնքի ընդհանուր պատկերը սկզբնավորումից մինչև մեր օրերը: Բացի այդ, հանգամանորեն ներկայացրել է ամերիկահայ բանասացների ապրած միջավայրը, նրանց ապրելակերպը, մտածելակերպն ու խոսելակերպն արտացոլող, նրանց հաղորդած բանավոր ավանդույթի տարաբնույթ ստեղծագործությունները: Ապա՝ քանակական վերլուծության նորագույն մեթոդով բացահայտել է 100 տարիների հոլովույթում տարբեր սերունդների հայապահպանության մակարդակը: Իսկ վերջում՝ ժողովրդական նյութերի ժանրային, թեմատիկ և գաղափարական առանձնահատկությունների վերլուծությամբ հեղինակը բնութագրել է ԱՄՆ-ի հայ համայնքի պատմական հիշողության և բանավոր ավանդույթի բնորոշ առանձնահատկություններն ու փոխակերպությունները՝ ժամանակի, տարածության և համաշխարհայնացման գործոնների ազդեցության ներքո:Հատորն օժտված է նաև անգլերեն և ռուսերեն ամփոփումներով, 206 բանասացների և նրանց հաղորդած (1.165 միավոր) նյութերի Փաստագրական աղյուսակով, օտարամույծ բառերի Բառարանով, Ծանոթագրություններով, Բանասացների և նրանց հաղորդած նյութերի, Անձնանունների, Տեղանունների, էթնոանունների և այլ ցուցիչներով, Բանասացների լուսանկարներով, ինչպես նաև «Հայերի տեղաբաշխումը Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում» պատկերող Քարտեզով և «Ամերիկահայոց շրջանում տարածված ժողովրդական երգերի կատարումները» (41 միավոր) ներկայացնող խտասալիկով:Աշխատության բարձրորակ տպագրությունն իրականացրել է «Էդիտ Պրինտ» տպագրատունը:Վերժինե Սվազլյանը հեղինակ է 500-ից ավելի գիտական և հրապարակախոսական աշխատությունների, ընդ որում՝ շուրջ 30 գրքերի, որոնք տարբեր լեզուներով լույս են տեսել Հայաստանում և արտերկրում: Բազմավաստակ գիտնականն արժանացել է հայրենական և արտասահմանյան ավելի քան երեք տասնյակ պարգևների, այդ թվում՝ Հայոց ցեղասպանության ուսումնասիրման գործում նշանակալից ավանդ ներդնելու համար ՀՀ կառավարության «Հուշամեդալի» (2005), ՀՀ նախագահի Առաջին մրցանակի և «Ոսկե հուշամեդալի» (2006), ՀՀ նախագահի կողմից «Մովսես Խորենացի» մեդալի (2013):

Գարիկ Ավետիսյան

Լուսանկարները՝ Վերժինե Սվազլյանի անձնական արխիվից

Secure Your Child’s Place at
DREAM BRIDGEMAN ACADEMY

Dream Bridgeman Academy is an international school in Yerevan deploying the Oxford International Curriculum under the supervision and evaluation of Oxford University Press.
It caters for children between the ages of 1.5 yrs to 6 yrs.
Book your tour and secure your place now.
Phone: +374 93 703005
www.bridgeman.am

spot_img
- Գովազդ -spot_img
- Գովազդ -spot_img
- Գովազդ -spot_img

Ara D. Kassabian CPA, based in Glendale, California, provides a full range of tax preparation, accounting and bookkeeping services, either in your facility or at our location. Making it quick and easy to file your taxes.

spot_img

Զօրակցիր Զարթօնք Օրաթերթին

ԼՐԱՀՈՍ

Pyro Drone is the leading source of professional FPV drone racing parts, gear, and accessories. We strive our best to deliver the latest and most reliable FPV gear available on the market. Bringing the highest quality at an affordable price, our flagship Hyperlite line is amongst the most competitive FPV drone racing parts in the industry. For FPV racing frames, motors, batteries, straps, and more - Pyro Drone is truly your one stop shop for all things in drone racing!

spot_img
spot_img